Truyện Kiều

 

Kể chi những nỗi dọc đường,
Buồn trong này nỗi chủ trương ở nhà.
Vốn ḍng họ Hoạn danh gia,
1530. Con quan Lại bộ tên là Hoạn thư.
Duyên Đằng thuận nẻo gió đưa,
Cùng chàng kết tóc xe tơ những ngày.
Ở ăn th́ nết cũng hay,
Nói điều ràng buộc th́ tay cũng già.
1535. Từ nghe vườn mới thêm hoa,
Miệng người đă lắm tin nhà th́ không.
Lửa tâm càng dập càng nồng,
Trách người đen bạc ra ḷng trăng hoa:
"Ví bằng thú thật cùng ta,
1540. "Cũng dong kẻ dưới mới là lượng trên.
"Dại chi chẳng giữ lấy nền,
"Tốt chi mà rước tiếng ghen vào ḿnh ?
"Lại c̣n bưng bít giấu quanh,
"Làm chi những thói trẻ ranh nực cười !
1545. "Tính rằng cách mặt khuất lời,
"Giấu ta ta cũng liệu bài giấu cho !
"Lo ǵ việc ấy mà lo,
"Kiến trong miệng chén có ḅ đi đâu ?
"Làm cho nh́n chẳng được nhau,
1550. "Làm cho đầy đọa cất đầu chẳng lên !
"Làm cho trông thấy nhăn tiền,
"Cho người thăm ván bán thuyền biết tay."
Nỗi ḷng kín chẳng ai hay,
Ngoài tai để mặc gió bay mái ngoài.
1555. Tuần sau bỗng thấy hai người,
Mách tin ấy cũng liệu bài tâng công.
Tiểu thư nổi giận đùng đùng:
"Gớm tay thêu dệt ra ḷng trêu ngươi !
"Chồng tao nào phải như ai,
1560. "Điều này hẳn miệng những người thị phi !"
Vội vàng xuống lệnh ra uy,
Đứa th́ vả miệng đứa th́ bẻ răng.
Trong ngoài kín mít như bưng,
Nào ai c̣n dám nói năng một lời !
1565. Buồng đào khuya sớm thảnh thơi,
Ra vào một mực nói cười như không.
Đêm ngày ḷng những dặn ḷng,
Sinh đà về đến lầu hồng xuống yên.
Lời tan hợp nỗi hàn huyên,
1570. Chữ t́nh càng mặn chữ duyên càng nồng.
Tẩy trần vui chén thong dong,
Nỗi ḷng ai ở trong ḷng mà ra.
Chàng về xem ư tứ nhà,
Sự ḿnh cũng rắp lân la giăi bàỵ
1575. Mấy phen cười nói tỉnh say,
Tóc tơ bất động mảy may sự t́nh.
Nghĩ đà bưng kín miệng b́nh,
Nào ai có khảo mà ḿnh lại xưng ?
Những là e ấp dùng dằng,
1580. Rút dây sợ nữa động rừng lại thôi.
Có khi vui chuyện mua cười,
Tiểu thư lại giở những lời đâu đâu.
Rằng: "Trong ngọc đá vàng thau,
"Mười phần ta đă tin nhau cả mười.
1585. "Khen cho những miệng dông dài,
"Bướm ong lại đặt những lời nọ kia.
"Thiếp dù vụng chẳng hay suy,
"Đă dơ bụng nghĩ lại bia miệng cười !"
Thấy lời thủng thỉnh như chơi,
1590. Thuận lời chàng cũng nói xuôi đỡ đ̣n.
Những là cười cợt phấn son,
Đèn khuya chung bóng trăng tṛn sánh vai.
Thú quê thuần hức bén mùi,
Giếng vàng đă rụng một vài lá ngô.
1595. Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ,
Một màu quan tái mấy mùa gió trăng.
T́nh riêng chưa dám rỉ răng,
Tiểu thư trước đă liệu chừng nhủ qua:
"Cách năm mây bạc xa xa,
1600. "Lâm Truy cũng phải tính mà thần hôn."
Được lời như mở tấc son,
Vó câu thẳng ruổi nước non quê người.
Long lanh đáy nước in trời,
Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng.
1605. Roi câu vừa gióng dặm trường,
Xe hương nàng cũng thuận đường quy ninh.
Thưa nhà huyên hết mọi t́nh,
Nỗi chàng ở bạc nỗi ḿnh chịu đen.
Nghĩ rằng: "Ngứa ghẻ hờn ghen,
1610. "Xấu chàng mà có ai khen chi ḿnh !
"Vậy nên ngảnh mặt làm thinh,
"Mưu cao vốn đă rắp ranh những ngày.
"Lâm Truy đường bộ tháng chầy,
"Mà đường hải đạo sang ngay th́ gần.
1615. "Dọn thuyền lựa mặt gia nhân,
"Hăy đem dây xích buộc chân nàng về.
"Làm cho cho mệt cho mê,
"Làm cho đau đớn ê chề cho coi !
"Trước cho bơ ghét những người,
1620. "Sau cho để một tṛ cười về sau !"
Phu nhân khen chước rất mầu,
Chiều con mới dạy mặc dầu ra tay.
Sửa sang buồm gió lèo mây,
Khuyển Ưng lại chọn một bầy côn quang.
1625. Dặn ḍ hết các mọi đường,
Thuận phong một lá vượt sang biển Tề.
Nàng từ chiếc bóng song the,
Đường kia nỗi nọ như chia mối sầu.
Bóng đâu đă xế ngang đầu,

 

             Câu 1515 đến 1530

1630. Biết đâu ấm lạnh biết đâu ngọt bùi.
Tóc thề đă chấm ngang vai,
Nào lời non nước nào lời sắt son.
Sắn b́m chút phận cỏn con,
Khuôn duyên biết có vuông tṛn cho chăng ?
1635. Thân sao nhiều nỗi bất bằng,
Liều như cung Quảng ả Hằng nghĩ nao !
Đêm thu gió lọt song đào,
Nửa vành trăng khuyết ba sao giữa trời.
Nén hương đến trước Thiên đài,
1640. Nỗi ḷng khấn chửa cạn lời vân vân.
Dưới hoa dậy lũ ác nhân,
Ầm ầm khốc quỷ kinh thần mọc ra !
Đầy sân gươm tuốt sáng ḷa,
Thất kinh nàng chửa biết là làm sao.
1645. Thuốc mê đâu đă tưới vào,
Mơ màng như giấc chiêm bao biết ǵ !
Vực ngay lên ngựa tức th́,
Pḥng đào viện sách bốn bề lửa dong.
Sẵn thây vô chủ bên sông,

1650. Đem vào để đó lận ṣng ai hay ?
Tôi đ̣i phách lạc hồn bay,
Pha càn bụi cỏ gốc cây ẩn ḿnh.
Thúc ông nhà cũng gần quanh,
Chợt trông ngọn lửa thất kinh rụng rời.
1655. Tớ thầy chạy thẳng đến nơi,
Tơi bời tưới lửa t́m người lao xao.
Gió cao ngọn lửa càng cao,
Tôi đ̣i t́m đủ nàng nào thấy đâu !
Hớt hơ hớt hải nh́n nhau,
1660. Giếng sâu bụi rậm trước sau t́m quàng.
Chạy vào chốn cũ pḥng hương,
Trong tro thấy một đống xương cháy tàn.
Ngay t́nh ai biết mưu gian,
Hẳn nàng thôi lại có bàn rằng ai !
1665. Thúc ông sùi sụt ngắn dài,
Nghĩ con vắng vẻ thương người nết na.
Di hài nhặt sắp về nhà,
Nào là khâm liệm nào là tang trai.
Lễ thường đă đủ một hai,
1670. Lục tŕnh chàng cũng đến nơi bấy giờ.
Bước vào chốn cũ lầu thơ,
Tro than một đống nắng mưa bốn tường.
Sang nhà cha tới trung đường,
Linh sàng bài vị thờ nàng ở trên.
1675. Hỡi ôi nói hết sự duyên,
Tơ t́nh đứt ruột lửa phiền cháy gan !
Gieo ḿnh vật vă khóc than:
"Con người thế ấy thác oan thế nàỵ
"Chắc rằng mai trúc lại vầy,
1680. "Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau !
"Thương càng nghĩ nghĩ càng đau,
"Dễ ai rấp thảm quạt sầu cho khuây."

Gần miền nghe có một thầy,
Phi phù trí quỷ cao tay thông huyền.
1685. Trên tam đảo dưới cửu tuyền,
T́m đâu th́ cũng biết tin rơ ràng.
Sắm sanh lễ vật rước sang,
Xin t́m cho thấy mặt nàng hỏi han.
Đạo nhân phục trước tĩnh đàn,
1690. Xuất thần giây phút chưa tàn nén hương.
Trở về minh bạch nói tường:
"Mặt nàng chẳng thấy việc nàng đă tra.
"Người này nặng nghiệp oan gia,
"C̣n nhiều nợ lắm sao đà thoát cho !
1695. "Mệnh cung đang mắc nạn to,
"Một năm nữa mới thăm ḍ được tin.
"Hai bên giáp mặt chiền chiền,
"Muốn nh́n mà chẳng dám nh́n lạ thay !"
Nghe lời nói lạ dường này,
1700. Sự nàng đă thế lời thầy dám tin !
Chẳng qua đồng cốt quàng xiên,
Người đâu mà lại thấy trên cơi trần ?
Tiếc hoa những ngậm ngùi xuân,
Thân này dễ lại mấy lần gặp tiên.